Wyjazd studyjny prof. Renaty Walczak na Sardynię

Spotkanie na Sardynii dotyczyło współpracy uczelni z przemysłem.

Organizatorzy spotkania przedstawili dobre praktyki stosowane na Sardynii. Uczestnicy spotkania odwiedzili Centrum Badawcze Sotacarbo, położone w pobliżu Zagłębia Węglowego Sulcis. Przedstawiono sposoby, w jakie centrum przekształca tradycyjne operacje wydobycia węgla w innowacyjne rozwiązania w zakresie czystej energii, przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju i zatrzymując lokalne talenty. Centrum wybudowało pilotażowe instalacje produkcji zielonego wodoru, gazyfikacji tworzyw sztucznych, produkcji paliw syntetycznych oraz optymalizacji zużycia energii. Centrum realizuje wiele projektów naukowych na potrzeby Sardynii i Włoch oraz w ramach projektów międzynarodowych.

W Grande Miniera di Serbariu w Carbonii, w ramach projektu ARIA w szybach kopalni mają zostać zainstalowane kolumny separacji izotopów. Projekt realizowany jest z centrum fizyki nuklearnej oraz we współpracy międzynarodowej. Centrum wybudowało pilotażową kolumnę rafinacji o wysokości 30 metrów. Docelowa instalacja ma zostać zainstalowana w szybie kopalni o głębokości 550 metrów. Szyb pozwoli na zachowanie stabilności kolumny, której wybudowanie na powierzchni byłoby niemożliwe. Docelowo planowane jest powstanie spółki, która będzie obsługiwała instalację oraz zajmie się dystrybucją izotopów, na które czeka przede wszystkim medycyna.

Spółka prowadzi również projekt retencjonowania energii w elektrowniach szczytowo-pompowych wykorzystujących szyby kopalni. W okresie zapotrzebowania na energię woda zrzucana jest z innowacyjnych, elastycznych zbiorników do kopalni na głębokość 350 metrów, skąd pompowana jest do góry w okresie produkcji energii przez elektrownie fotowoltaiczne i wiatrowe.

Celem spółki jest wykorzystanie zamkniętej kopalni w innowacyjny sposób. Planowana jest sprzedaż opracowanych patentów.

Uczestnicy spotkania odwiedzili również Regionalny Park Naukowo-Technologiczny w Pula. Jest to Centrum Zaawansowanych Studiów, Badań i Rozwoju na Sardynii). Centrum finansowane przez władze Sardynii współpracuje z uniwersytetami i przemysłem, promuje innowacje, wspiera startupy i MŚP oraz tworzy tętniący życiem ekosystem, który przyciąga i zatrzymuje talenty. Centrum wybudowało komputer kwantowy, który wykorzystywany jest do obliczeń sekwencjonowania DNA oraz przewidywania pogody. W Centrum pracują naukowcy z całego świata, którzy przyjeżdżają na Sardynię realizować innowacyjne projekty badawcze.

Podczas drugiego dnia wizyty przedstawiciele Uniwersytetu w Cagliari: Profesorowie Luciano Colombo i Fabrizio Pilo omówili swoją pracę w zakresie badań i innowacji, podkreślając, w jaki sposób instytucje akademickie mogą napędzać rozwój regionalny.

CRP (Centro Regionale di Programmazione) przedstawiło planowanie regionalne projekty badawcze na rzecz innowacji, prezentując strategiczne podejścia do przyciągania i zatrzymywania talentów.

Agencja ASPAL podzieliła się spostrzeżeniami na temat programu Master&Back i innych inicjatyw regionalnych mających na celu lokowanie talentów i zapobieganie drenażowi mózgów.

Przedstawiciele Regionu Emilia Romagna zaprezentowali swoją politykę przyciągania i zatrzymywania talentów, zapewniając perspektywę porównawczą z innego włoskiego regionu.

Omówiono również projekt NODI mający na celu przyciąganie talentów z Sardynii, którzy pracują za granicą lub wrócili na wyspę.

Podczas spotkania przedstawiono dobre praktyki stosowane przez uczelnie w regionach europejskich partnerów projektu. Interesariusze projektu – przedstawiciele uczelni – zaprezentowali praktyki stosowane w celu zapobiegania drenażowi mózgów i promowania powrotu wykwalifikowanych osób do regionów przy jednoczesnym zwiększaniu zrównoważonego wzrostu, konkurencyjności MŚP i tworzeniu miejsc pracy poprzez wspieranie powiązań między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczymi i uniwersytetami.

W sesji World Café uczestnicy wyjazdu mieli możliwość przedyskutowania z partnerami z Sardynii praktyk, które wdrożyli w swoich regionach.

Zaprezentowano również projekt Einstein Telescope i obiekt Sos Enattos. Jeśli Sardynii uda się wygrać konkurs na budowę laboratorium badania fal grawitacyjnych, odmieniłoby to losy Sardynii. Dzięki nowemu laboratorium infrastruktura wyspy musiałaby ulec diametralnej zmianie, a na wyspę przyjechaliby naukowcy z całego świata. Informacja o przyznaniu grantu planowana jest na początek 2027 roku, a laboratorium może powstać do roku 2035.

Dzięki pobytowi na Sardynii uczestnicy spotkania mieli okazję się poznać oraz wymienić poglądy na temat metod przyciągania talentów do regionów. Z problemem odpływania wykształconych i utalentowanych ludzi mierzy się wiele europejskich regionów. Pracowników przyciągają rozwinięte kraje takie jak Wielka Brytania, Holandia i Niemcy, gdzie warunki płacowe są lepsze, niż w regionach biedniejszych.

Wyjazd prof. Walczak został dofinansowany z funduszy projektu REWARD pt. „Retaining and attracting knowledge workers and skills for regional development” realizowanego w ramach programu Interreg Europe.